Tháng 12/2020, Chae Rim xác nhận ly hôn người chồng thứ hai, nam diễn viên người Trung Quốc - Cao Kỳ Tử. Cặp đôi có một cậu con trai chung và hiện bé sống cùng Chae Rim tại Hàn Quốc. Nữ diễn viên nổi tiếng xứ Hàn và chồng cũ được cho rằng đã ly thân từ năm 2018 trước khi quyết định xác nhận ly hôn.
Tháng 12/2020, Chae Rim xác nhận ly hôn người chồng thứ hai, nam diễn viên người Trung Quốc - Cao Kỳ Tử. Cặp đôi có một cậu con trai chung và hiện bé sống cùng Chae Rim tại Hàn Quốc. Nữ diễn viên nổi tiếng xứ Hàn và chồng cũ được cho rằng đã ly thân từ năm 2018 trước khi quyết định xác nhận ly hôn.
Lúc con họ được khoảng 6 tuần tuổi là có thể gửi bé ở nhà trẻ, hay trung tâm chăm sóc trẻ em ban ngày chất lượng cao, để người mẹ có thể quay trở lại làm việc. Trung tâm chăm sóc sẽ có mức điều chỉnh mức chi phí phù hợp thu nhập cá nhân của mỗi gia đình theo tiêu chuẩn quốc gia. Điều quan trọng nhất là nhân viên chăm sóc trẻ được trả lương cao, trong khi doanh thu hoạt động lại thấp.
Dù ở trường học, nhà thờ hay tại gia, trẻ em sẽ không phải ăn món gà nướng dai kém chất lượng, mà được thưởng thức ba bữa chính với thực đơn đầy đủ dưỡng chất một cách khoa học chẳng hạn như bánh mì mới, rau trộn dưa leo với sữa chua, thịt bò xào bông cải xanh dầu ô liu, và phô mai sữa dê, nên phụ nữ Pháp rất an tâm.
Trẻ em ở Pháp có thể bắt đầu đi học ở độ tuổi lên 3. Từ mầm non cho đến mẫu giáo đều được miễn phí. Theo tác giả cuốn “Bringing Up Bebe”, bà Pamela Druckerman đưa ra phụ huynh có thể đưa con đi nhà trẻ sớm và đón muộn trong khung giờ từ 4:30pm cho đến 6:30pm (tại một trường học ở Normandy, chi phí giữ trẻ ngoài giờ sẽ là 17 Euro ( tương đương $18.62) cho 1 tháng).
Trong khi đó ở Mỹ, gia đình phải đau đầu lựa chọn giữa việc thuê vú em đắt đỏ hay nhờ vả họ hàng, hoặc bạn thân trông em bé giúp miễn phí. Phụ nữ mất nhiều thời gian làm việc, quỹ thời gian cá nhân ít ỏi còn phải đắn đo lựa chọn tự nấu ăn hay đến phòng tập gym. Cha mẹ không dành nhiều thời gian cho con cái được vì áp lực kiếm tiền trang trải cho những chi phí chăm sóc sức khỏe cho con, phải có thu nhập cao để tiết kiệm tiền cho con học đại học, chẳng có hoặc có rất ít những kỳ nghỉ ngơi, du lịch.
Đây cũng là một thực trạng đang diễn ra trong xã hội để các bậc cha mẹ nhìn vào, cũng như có ý nghĩa đối với chính phủ của một quốc gia trong việc giữ cân bằng dân số, nhằm bảo đảm về số lượng lao động trẻ là nguồn lực chính để đóng thuế hỗ trợ cho chi phí an sinh xã hội, chăm sóc người cao tuổi. Có thể thấy nhờ chính sách tuyệt vời của chính phủ Pháp đem lại mà tỷ lệ sinh cao và người phụ nữ có thể nuôi con nhàn tênh dễ dàng.
Người già ở viện dưỡng lão hiện nay được chăm sóc khá tốt cả về sức khỏe lẫn tinh thần. Vấn đề là không phải ai cũng vào được viện dưỡng lão.
“Con trai nói cuối năm nay sẽ đón tôi về. Thôi thì về cho con nó vui chứ tôi vẫn muốn ở đây. Tôi nói với mọi người rằng, thỉnh thoảng sẽ trở lại thăm họ” - bà Nguyễn Thị Thu Cúc - 65 tuổi, quận Tân Bình, TPHCM - tâm sự.
5 năm trước, bà Cúc nằm liệt giường sau cơn tai biến. Biết sẽ khó khăn cho đứa con trai duy nhất đang làm cán bộ nhà nước nên bà chủ động bàn với con đưa mình vào viện dưỡng lão. Con bà không đồng ý, nói sẽ thuê người chăm sóc bà. Nhưng bà bảo, dù có thuê người thì cũng chỉ giúp mình ăn uống, sinh hoạt chứ không đủ chuyên môn để hỗ trợ tập luyện, phục hồi. Thế là bà chọn vào ở viện dưỡng lão Vườn Lài (quận 12, TPHCM) để được gần nhà, tiện cho con lui tới thăm nom.
5 năm ở viện dưỡng lão, bà Cúc trở thành “bà tám” của viện, suốt ngày đi “tám” chuyện “khắp đầu trên, xóm dưới”. Nghe nữ điều dưỡng “tố” mình như vậy, bà bụm miệng cười hạnh phúc. Ngày vào viện dưỡng lão, bà ngồi trên xe lăn, muốn nói nhưng không thể mở miệng thành lời. Bà được tập đi, tập vật lý trị liệu và sinh hoạt theo sở thích. Ban đầu, điều dưỡng phải nhắc nhở và hỗ trợ bà từng bước chân. Nhưng đến nay, cứ đến giờ là bà tự vịn lan can đứng dậy tập đi. Bà cũng nói chuyện rõ ràng và lưu loát hơn nhờ chịu khó “tám” chuyện.
Bà Cúc chia sẻ, viện dưỡng lão Vườn Lài có mức thu từ 8-15 triệu đồng/tháng tùy vào tình trạng sức khỏe và nhu cầu mỗi người. Hiện, bà chọn mức 10 triệu đồng, vừa bằng lương hưu của bà. Bà hài lòng vì ở đây bà được chăm sóc tốt, lúc nào cũng có bác sĩ, điều dưỡng theo dõi tình hình sức khỏe, giúp bà yên tâm. “Ở nhà sẽ không được vậy. Dù có thuê người thì con đi làm lúc nào cũng canh cánh” - bà nói.
Năm 2022, cụ Đào Thị Dung rời TPHCM ra Hà Nội sống tại viện dưỡng lão Diên Hồng. Bấy giờ cụ 85 tuổi, không còn đủ sức để chăm người chồng 91 tuổi đã nhiều năm nằm một chỗ. Các cụ có 2 cô con gái. Con gái lớn ở nước ngoài. Không muốn con út phải nặng gánh cả cha lẫn mẹ cùng già yếu, ốm đau, nên cụ Dung quyết định vào viện dưỡng lão. Cụ kể: “Ban đầu tôi cũng lo, ở nơi xa lạ, sẽ buồn. Nhưng cả phòng 8 bà lão chung cảnh ngộ nên tôi thích nghi rất nhanh. Có bạn sớm tối trò chuyện nên vui”.
Buổi sáng, sau bữa điểm tâm ở phòng ăn, cụ Dung xuống phòng tập thể dục với máy móc và nhân viên giúp đỡ. “Bữa nào lười thì tôi ngồi máy mát xa. Những hôm không được khỏe thì các cháu điều dưỡng lên tận phòng xoa bóp” - cụ Dung cho biết. Cụ bảo, thích nhất những dịp lễ tết, kỷ niệm, viện tổ chức các hoạt động văn hóa văn nghệ như chợ phiên ngày tết, gói bánh chưng.
Năm đầu tiên sống ở viện, cụ còn được mọi người động viên, cổ vũ tham gia cuộc thi “Hoa hậu cao niên”. “Vào chung kết cuộc thi có 12 người, mỗi người tự chọn 1 huấn luyện viên để hỗ trợ cùng lên ý tưởng biểu diễn, làm trang phục. Cũng có phần thi catwalk nên các cụ chăm tập luyện lắm. Có thi tài năng, thi tư vấn gỡ rối, tạo dáng trước ống kính, trình diễn thời trang tái chế. Vui lắm. Năm đó tôi giành giải hoa hậu đấy” - cụ khoe.
Cụ Dung cho biết, gần 3 năm qua, cụ luôn thấy mình “sáng suốt” khi quyết định vào viện dưỡng lão. Các con thấy cụ vui khỏe cũng yên tâm làm ăn và tập trung chăm sóc cụ ông. Thỉnh thoảng, cụ lại được con cháu đón về nhà chơi.
Cho đến nay, trung tâm dưỡng lão Thị Nghè (quận Bình Thạnh, TPHCM) là cơ sở chăm sóc người cao tuổi công lập duy nhất tại TPHCM. Hiện, ngoài 50 cụ diện chính sách (người có công, thân nhân liệt sĩ và 7 cụ là văn nghệ sĩ mới được đón về) được chăm sóc miễn phí, trung tâm còn chăm 76 cụ theo diện dịch vụ.
Bà Nguyễn Thị Kim Thúy - Phó giám đốc trung tâm dưỡng lão Thị Nghè - thông tin, mức phí hiện là 3 triệu đồng/tháng, không thay đổi từ năm 2010. Nhưng cơ sở vật chất của trung tâm chỉ có khả năng đáp ứng tối đa cho 150 cụ, do đó, đối tượng nhận vào vô cùng hạn chế, phải là cán bộ hưu trí không có người thân và còn khả năng tự chăm sóc ở mức cơ bản.
Sống ở trung tâm dưỡng lão Thị Nghè đã 5 năm, bà H.T.H.C. (65 tuổi) tâm sự, bà sống độc thân, lại bị nhiều bệnh nên thường xuyên vào ra bệnh viện. Có lần, ngại nhờ người chăm sóc nên bà quỵ lúc nào không hay. Sau lần thoát chết đó, thấy sống như vậy không ổn nên bà xin vào trung tâm dưỡng lão Thị Nghè. Cuộc sống lúc nào cũng có người xung quanh khiến bà thoải mái, không còn thấp thỏm lo sợ.
Ban đầu, bà chọn vào trung tâm dưỡng lão Thị Nghè vì mức phí ở các cơ sở dân lập quá cao so với mức lương hưu của bà. Khi vào ở rồi, bà mới thấy mức phí 3 triệu đồng là quá thấp so với chất lượng dịch vụ bà nhận được. Ở đây, mỗi cụ được ở 1 phòng riêng, được chăm sóc ăn uống hằng ngày và hỗ trợ y tế thường xuyên. Không gian trong viện rộng rãi với nhiều hoa và cây xanh.
Hiện nay, quan niệm của người cao tuổi đối với viện dưỡng lão đã cởi mở, nhưng không mấy người biết thế nào là viện dưỡng lão. Cũng chẳng phải ai muốn vào đều có thể vào được, vì viện dưỡng lão nhà nước thì thiếu chỗ, còn viện dưỡng lão tư nhân thì chi phí khá cao, vượt xa khả năng chi trả của nhiều người.
Đa phần viện dưỡng lão tư nhân hiện nay có mức phí từ 8-20 triệu đồng/tháng, cao hơn so với đa phần mức lương hưu của người cao tuổi (bình quân khoảng 5,6 triệu đồng/tháng). Như bà Lê Thị Loan (huyện Quảng Xương, tỉnh Thanh Hóa) từng sống ở viện dưỡng lão ở Hà Nội, mỗi tháng bà mất khoảng 8 triệu đồng để đóng phí cho viện và khoảng 2-3 triệu đồng chi tiêu.
Thế nhưng, sau dịch COVID-19, công việc của con bà bị ảnh hưởng nặng nề, kinh tế khó khăn nên bà phải rời viện dưỡng lão, về quê sống thui thủi một mình, bởi muốn vào viện dưỡng lão với chi phí 400.000-500.000 đồng/ngày là quá sức với mẹ con bà.
Hệ thống chăm sóc sức khỏe chưa bắt kịp tốc độ già hóa dân số
Theo Sở Lao động, Thương binh và Xã hội TPHCM, tính đến ngày 30/6/2023, thành phố có 9.656.698 người, trong đó có 1.045.375 người cao tuổi, chiếm tỉ lệ 10,8%; chỉ số già hóa (tỉ số dân từ 60 tuổi trở lên so với dưới 15 tuổi) là 49,4%, cao hơn so với cả nước (48,8%). Hệ thống chăm sóc sức khỏe chưa bắt kịp với tốc độ già hóa dân số. Hiện, tổng số người cao tuổi đang được chăm sóc tại cơ sở bảo trợ xã hội là 2.600 người, trong đó gần 1.700 người sống tại 9 cơ sở trực thuộc sở, 880 người được chăm sóc tại 13 cơ sở tư nhân.
Theo nghiên cứu của phó giáo sư, tiến sĩ Trần Thị Minh Thi - Viện trưởng Viện Nghiên cứu gia đình và giới - thực hiện trên hơn 800 người cao tuổi sống ở Ninh Bình và Đà Nẵng cho thấy: tỉ lệ người cao tuổi sống cô đơn tăng từ 3,47% (năm 1992-1993) lên 20,5% (năm 2017), sống cùng bạn đời tăng từ 9,48% lên 50,4% và sống cùng con giảm từ 79,73% còn 28,4%.
Sở Lao động, Thương binh và Xã hội TPHCM cho rằng, trong bối cảnh “già hóa dân số” đang diễn ra, sự gia tăng nhanh chóng người cao tuổi trong tương lai không xa sẽ là “kỷ nguyên của người cao tuổi” như Liên hiệp quốc đã nhận định. Tỉ lệ người cao tuổi sống cùng với con cháu đang giảm xuống trong khi tỉ lệ người sống một mình, sống cùng bạn đời hoặc sống trong các gia đình “khuyết thế hệ” đang dần tăng lên. Điều này dẫn đến nhu cầu của người cao tuổi được chăm sóc tại các cơ sở trợ giúp xã hội ngày càng tăng.
Kỳ tới: Thiếu cơ sở, nhân lực và chính sách hỗ trợ phát triển